PLC OTOMASYONDA POPÜLER PROGRAMLAMA DİLLERİ
Plc Otomasyonda, firmalar farklı şekilde programlama kullanabilmektedir. Fakat biz bu yazımızda sizlere en çok tercih edilen 4 PLC Programlama dilini anlatacağız.
PLC’ler farklı şekillerde üretilen ve programlanabilen otomasyon cihazlarıdır. PLC’ler için popüler programlama dilleri ladder diyagramı, FBD (Fonksiyon Blok Diyagramı), STL(Deyim Listesi) gibi yapılardır. Birkaç istisna dışında bir formatta yazılmış bir program başka bir formatta görülebilir. PLC’ler için popüler programlama dilleri şu şekilde sıralanabilir:
►Ladder Diyagramı
►Fonksiyon Blok Diyagramı(FBD)
►Deyim Listesi(STL)
►Lojik Fonksiyonlar
1)Ladder Diyagramı
Ladder diyagramına giriş olara aşağıdaki şekilde yer alan bir bobin ve kontaktörü ele alalım. Giriş bobinine bir gerilim uygulandığında oluşacak olan akım bir manyetik alan yaratır. Manyetik alanla birlikte kontak kapanır ve temas noktaları dokunarak kontaktör kapalı duruma geçer. Bobine enerji verildiğinde kapanan kontaktöre normalde açık (NO) kontaktör denir yani kontaktöre enerji verilmediği sürece kontaktörün bağlandığı devre açık devre durumundadır.
Normalde kapalı (NC) kontaktörler ise giriş bobinine enerji verilmediği sürece kapalı durumdadırlar. Yani enerjisi bir şekilde bağlandıkları devreyi tamamlarlar. Şekilde gösterilen röle biri normalde açık ve biri normalde kapalı olmak üzere iki kontağa sahiptir. Röle bobinine enerji verildiğinde kontakların ikiside ters konuma geçerler. Enerji verilmediği durumda normalde kapalı kontak kapalı, normalde açık kontak açık konumda olur.
2)Fonksiyon Blok Diyagramı (FBD)
Fonksiyon blok diyagramı grafik blok devreleriyle tanımlanmış PLC programları için kullanılır. FBD giriş blokları aracılığıyla sinyal ve veri akışını gösteren grafiksel bir dil olarak tanımlanır. Bu bloklar yeniden yapılandırılabilir yazılım öğeleridir.
FBD’ler çalıştırıldığında bir veya birden fazla çıktı verebilen program talimatları dizisidir. Dolayısıyla fonksiyon blok diyagramları işlevleri blok içerisine yazılarak aşağıdaki şekildeki gibi gösterilebilir. FBD’ler mantıksal kapılara veya sayıcılara sahip olabildikleri gibi tamamen geliştirici tarafından yazılmış fonksiyonlar da içerebilir.
3)Deyim Listesi (STL)
Deyim listesi yaklaşımında bir mikroişlemciiçin assembly dili benzeri bir komut seti kullanılır. Bazı marka PLC’lerde kullanılan deyim listesi deneyimli kullanıcılar için en esnek programlama şeklidir fakat ladder diyagramları ve lojik fonksiyonlar kadar kolay takip edilebilir değildir. Aşağıdaki şekilde Mitsubishi marka PLC’ler için ladder diyagramında basit bir işlem gösterilmiştir.
4)Lojik Fonksiyonlar
Çeşitli koşullarda belirli koşullar gerçekleştiğinde yapılması gereken işlemlerin başlatılmasını gerektiren birçok kontrol durumu bulunmaktadır. Örneğin otomatik delgi makineleri için delinecek parçanın ve matkap ucunun konumlarını bildiren limit anahtarı etkinleştirildiğinde matkap motorunun çalıştırılması gereken durum gerçekleşir. Böyle bir durumda “AND” kapısı mantığı kullanılır. A şartı ve B şartı sağlandığında gerçekleşmesi istenen eylem gerçekleşir. Benzer şekilde bu tür durumlar “OR, NOT, NAND, NOR, XOR” gibi lojik kapılarla gerçekleştirilebilir.
Aşağıda farklı lojik fonksiyonlar için lojik sembolleri, doğruluk tabloları, fonksiyonel blok diyagramları ve ladder diyagramları gösterilmiştir.